งานเขียนของบุคคลระดับตำนานเหล่านี้ ส่วนใหญ่ "ไม่ใช่หนังสือเล่ม" ที่วางขายตามร้านหนังสือทั่วไปครับ แต่จะอยู่ในรูปแบบของ Whitepaper (เอกสารทางเทคนิค), บทความในบล็อกส่วนตัว (Blog Post), และอีเมลโต้ตอบใน Mailing List
ข่าวดีคือ เกือบทั้งหมดอ่านฟรี ครับ และนี่คือ "ลายแทงขุมทรัพย์" ทางปัญญาที่คุณสามารถไปตามอ่านได้ครับ:
1. แหล่งรวมคัมภีร์: Satoshi Nakamoto Institute (สำคัญที่สุด)
ถ้าคุณไม่อยากหาทีละที่ ให้ไปที่เว็บไซต์ nakamotoinstitute.org ครับ
นี่คือห้องสมุดที่กลุ่ม Bitcoin Maximalist ช่วยกันรวบรวมงานเขียนที่เป็น "รากฐาน" ของ Bitcoin ทั้งหมดไว้
* สิ่งที่มี: งานเขียนของ Satoshi Nakamoto (ครบทุกโพสต์), Nick Szabo, Hal Finney, Wei Dai และงานวิจัยด้าน Cryptography ยุค 90s
* เมนูแนะนำ: เข้าไปที่หมวด "Literature" จะเจอขุมทรัพย์ทางปัญญาที่คุณตามหาครับ
2. เจาะจงรายบุคคล (ต้นฉบับ)
Nick Szabo (นิค ซาโบ)
คนนี้คือนักคิดที่เขียนงานได้ลึกและกว้างที่สุด งานของเขาเหมือนอ่านตำราประวัติศาสตร์ผสมกฎหมายและคอมพิวเตอร์
* แหล่งศึกษา: บล็อกส่วนตัวชื่อ "Unenumerated" (unenumerated.blogspot.com)
* บทความต้องอ่าน (Must Read):
* "Shelling Out: The Origins of Money" (อธิบายว่าทำไมมนุษย์ถึงต้องการเงิน และทำไมของสะสมถึงมีค่า - บทความนี้เปลี่ยนมุมมองเรื่องเงินของหลายคนไปตลอดกาล)
* "Bit Gold" (ต้นแบบแนวคิด Bitcoin)
Hal Finney (ฮาล ฟินนีย์)
งานเขียนของฮาลจะอ่านง่ายกว่า มีความเป็นมนุษย์และมองโลกในแง่ดี
* แหล่งศึกษา: ส่วนใหญ่เป็นอีเมลใน Cypherpunks Mailing List และโพสต์ในเว็บบอร์ด BitcoinTalk
* บทความต้องอ่าน:
* "Bitcoin and Me" (โพสต์สุดท้ายใน BitcoinTalk ก่อนเขาเสียชีวิต เล่าถึงวันที่เขารัน Bitcoin เป็นคนแรกของโลก)
* "RPOW - Reusable Proofs of Work" (หน้าเว็บเก่าปี 2004 ที่เขาพยายามสร้างโทเคนจาก Hashcash)
Wei Dai (เหว่ย ได)
* แหล่งศึกษา: เว็บไซต์ส่วนตัว weidai.com
* บทความต้องอ่าน:
* "b-money" (เอกสารสั้นๆ ไม่กี่หน้า แต่คือพิมพ์เขียวของระบบการเงินแบบกระจายศูนย์ที่ Satoshi อ้างถึง)
Satoshi Nakamoto (ซาโตชิ นากาโมโตะ)
นอกจาก Whitepaper แล้ว สิ่งที่สะท้อนวิธีคิดของเขาได้ดีที่สุดคือ "การตอบคำถาม"
* หนังสือแนะนำ: "The Book of Satoshi" เขียนโดย Phil Champagne
* เล่มนี้ไม่ได้แต่งขึ้นเอง แต่เป็นการรวบรวม อีเมลและโพสต์ทั้งหมด ที่ Satoshi เคยพิมพ์ตอบโต้กับคนอื่นมาจัดหมวดหมู่ ทำให้เราเห็นวิธีคิด การแก้ปัญหา และความอดทนของเขา (มีแปลไทยชื่อ The Book of Satoshi: รวบรวมงานเขียนของ ซาโตชิ นากาโมโตะ)
3. หนังสือเล่มที่ "ย่อย" แนวคิดเหล่านี้มาแล้ว
หากการอ่าน Source Code หรือ Email ยุค 90s ยากเกินไป ผมแนะนำหนังสือ 2 เล่มที่สังเคราะห์ปัญญาของกลุ่มคนเหล่านี้ออกมาได้ดีที่สุด:
* The Bitcoin Standard (มาตรฐาน Bitcoin) โดย Saifedean Ammous
* เล่มนี้ไม่ได้พูดเรื่องเทคนิค แต่ขยายความแนวคิดของ Nick Szabo เรื่อง "Shelling Out" และประวัติศาสตร์การเงินแบบเจาะลึก เป็นเล่มที่ปูพื้นฐาน "Economic Logic" ของ Bitcoin ได้ดีที่สุด
* Digital Gold โดย Nathaniel Popper
* เล่มนี้เป็นแนวประวัติศาสตร์กึ่งนิยาย (Narrative Non-fiction) ที่เล่าไทม์ไลน์ตั้งแต่ Hal Finney, Nick Szabo มาจนถึงวันที่ Bitcoin ถือกำเนิด ทำให้เห็นภาพความสัมพันธ์และบรรยากาศในยุคนั้นชัดเจนมาก
คำแนะนำในการเริ่มศึกษา 💡
ถ้าคุณอยากเข้าใจวิธีคิดระดับ Satoshi ผมแนะนำให้เริ่มตามลำดับนี้ครับ:
* อ่าน "Shelling Out" ของ Nick Szabo (เพื่อเข้าใจ "เงิน")
* อ่าน "Bitcoin Whitepaper" (เพื่อเข้าใจ "ระบบ")
* อ่าน "The Book of Satoshi" (เพื่อเข้าใจ "ปรัชญาและการตัดสินใจ")
การอ่านงานเหล่านี้จะทำให้คุณเห็นภาพชัดเจนว่า Bitcoin ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่เป็นผลึกทางปัญญาที่สั่งสมมานานกว่า 30 ปีครับ
