จากไบเบิลน่ะครับ
ใน ยอห์น 18:28 เขียนว่า
ปิลาตถามกับพระเยซูว่า "ความจริงคืออะไร" เมื่อถามดังนั้นแล้วก็ออกไปหาพวกยิว แล้วบอกพวกเขาว่า "เราไม่พบว่าคนนี้มีความผิดแม้แต่น้อย"
ฉบับอังกฤษใช้ Pilate saith unto him, "What is truth?"
แต่งานเขียนจริง ๆ เชื่อกันว่าเขียนโดยสาวกที่เป็นคนยิว แต่ด้วยความที่ช่วงเวลานั้นโรมันปกครอง ภาษากลางที่ใช้มันจึงเป็นภาษากรีก ดังนั้นตนฉบับจึงเขียนด้วยการใช้ภาษากรีก
ที่ผมสงสัยก็คือ คำว่า "ความจริง" ในภาษากรีก αλήθεια (alitheia) มีนิยามว่ายังไง? เพราะถ้าเป็นนิยามของคนยิว אמב (amet, amen) คนยิวนิยามความจริงคือ "ทั้งหมด" จากปรัชญาของการใช้ตัวอักษรฮีบรู א (alep) คืออักษรตัวแรกสุด מ (mem) อักษรตัวที่ 13 และ ב (tav) อักษรตัวที่ 22 เป็นอักษรตัวสุดท้าย คำว่า אמב (amet) จึงมีความหมายเป็นนัยว่า "ทั้งหมด" เพราะเป็นการใช้ตัวอักษรตั้งแต่ตัวแรกถึงตัวสุดท้าย
ซึ่งจากที่ผมลองหา ของกรีก αλήθεια (alitheia) ผสมกันระหว่าง α = ปฏิเสธ และ λήθεια = การลืม รวมกันเป็น "ปฏิเสธการลืม" หรือ ความจริงในนิยามทางภาษากรีก อาจหมายถึง การระลึกได้ (แบบของเพลโต)
אמב = ความจริง = ทั้งหมด
αλήθεια = ความจริง = การระลึกได้
ซึ่งวิธีการคิดดูจะแตกต่างกัน ถึงแม้จะเป็นคำที่ใช่เมื่อพูดถึงเรื่องของความจริงเหมือนกัน
ซึ่งที่ผมสงสัยคือ คนยิวเขียน แต่ใช้ภาษากรีก คนที่เขียนในตอนนั้นใช้บริบทไหนในการสื่อออกมาถึงการตั้งคำถามของ ปอนติอัสปิลาต ว่าถามหาความจริงแบบนิยามของชาวโรม (แบบของกรีก) หรือ ถามหาความจริงในนิยามแบบยิว (ตามคนที่เขียน)
เพราะว่าถ้าถามคนอื่นถึงบริบทของเรื่องราวนี้ คนที่ใช้มุมมองของการมองในแง่ทางประวัติศาสตร์จะมองว่าปิลาสแค่ถามคำถามพระเยซูไปอย่างนั้น ไม่ได้ต้องการความจริง จริง ๆ จากพระเยซู เพราะว่าเขาไม่เคยรู้จักกันมาก่อน รู้แค่จากพวกยิวว่าพระเยซูตั้งตัวเองเป็นกษัตริย์ (เมสิยาห์ แปลว่า กษัตริย์) จึงอาจมองว่าพระเยซูกำลังจะก่อการปฏิวัติอำนาจจากผู้ปกครองชาวโรม
แต่ถ้าไปถามกับคนที่มีความเชื่อ เขาอาจจะบอกว่าปิลาสต้องการความจริงจากพระเยซู เพราะไม่อยากกลายเป็นคนบาปที่ตัดสินผิดพลาด แต่เพราะทนแรงกดดันการเรียกร้องให้ประหารพระเยซูจากคนยิวที่ชุมนุมกัน และไม่อยากให้มีเรื่องวุ่นวายเลยปล่อยเลยตามเลย
จริง ๆ ทั้งหมดนี้ไม่มีอะไรครับ, ผมแค่สงสัยเฉย ๆ ว่า เวลาเราอ่านงานที่แปลมา จริง ๆ เราควรจะรู้ภาษาของต้นฉบับ กับรู้ประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาที่ผู้เขียนบันทึกไว้ด้วยรึเปล่า พวกวัฒนธรรม กรอบความคิด ระบบความเชื่อ และนิยามในตัวภาษา
เพราะว่าเรามักจะเอาสิ่งที่เป็นปัจจุบันไปมองสิ่งที่อยู่ในอดีต และตีความอดีตจากความเป็นปัจจุบัน ซึ่งมันอาจจะไม่ใช่แบบนั้นก็ได้
แค่งานอดิเรกครับ :)
