هدف و انگیزه از اختراع رمزارز
نکته: محتوای این پست، مربوط به علّت برتری رمزارز نسبت به سایر ارزهاست و دانستن آن برای استفاده از رمزارز الزامی نیست.
با این وجود، مطالعه کامل این پست به شدت توصیه میشود.
هر اختراعی باید برای حل یک مشکل یا بهبود یک وضعیت انجام شده باشد و رمزارز نیز از این قاعده مستثنی نیست. این پست به معرفی مشکلات نظام بانکداری که انگیزه اولیه برای اختراع رمزارز را فراهم کردند اختصاص داده شده است.
۱- امنیت
تمام بانکها همواره سعی خواهند کرد از پول مشتریهایشان در برابر سرقت محافظت کنند و طی سالها تجربه، راهکارهای بانکها برای تأمین امنیت سپردهها مدام بهبود پیدا کرده است اما خطر اختلاس توسط کارمندان یا مدیران خود بانک یا مؤسسه مالی همچنان وجود دارد.
شرکت بیمه نیز نه خسارت کامل، بلکه تنها تا سقف خاصی از خسارت حاصل از اختلاس را به مال باختگان پرداخت میکند.
۲- حریم خصوصی
ارائه کارت ملّی و شماره موبایل ثبت شده به نام خودتان برای باز کردن حساب بانکی الزامیست. این یعنی اطلاعات هویتی شما به حساب بانکیتان متصل بوده و با هر بار استفاده از حساب بانکی به منظور خرید یا انجام هر تراکنش دیگری (مانند واریز پول به حساب دوستان و آشنایان)، بانک از تراکنشهای شما مطلع میشود.
مبلغ تراکنش، فرد یا شرکت دریافت کننده پول، تاریخ و ساعت تراکنش و... همگی تحت هویت شما در سیستم بانک ثبت شده و بانک موظف است این اطلاعات شخصی را در اختیار حکومت (در صورت درخواست) قرار دهد.
حتی اگر کشوری قانونی در این زمینه داشته باشد که به بانکها دستور حفظ حریم شخصی مشتریهایشان را میدهد، همچنان باید به بانک برای اجرای این قانون اعتماد کرد چون قانونشکنی کردن به صورت فیزیکی غیرممکن نیست.
هر شخص حقیقی یا حقوقی با دسترسی به تاریخچه تراکنشهای شما، اطلاعات زیادی در مورد شما و سبک زندگیتان کشف میکند. این دانش، قدرت نسبتاً زیادی برای داشتن نفوذ و کنترل روی شما به شخص میدهد. قدرتی که هرگز هیچ شخصی (به ویژه دولتها) نباید از آن برخوردار باشد.
۳- سرعت تراکنش
برای تکمیل تراکنشهای بانکی، بین چند ساعت تا یک روز زمان نیاز است. اگر تراکنش در عصر آخرین روز کاری از هفته ثبت شود، انجام آن به اولین روز کاری هفته آینده (یعنی بیش از دو روز بعد) موکول میگردد.
بعضی از بانکها امکان واریز آنی را میدهند. اما این قابلیت معمولاً رایگان نیست و امکانپذیری آن نیز نیازمند پشتیبانی هر دو بانک فرستنده و گیرنده از این قابلیت است.
۴- هزینه تراکنش
علاوه بر واریزهای آنی که (در صورت امکانپذیر بودن) رایگان نیستند، واریزهای بین المللی هم پرهزینه هستند و هزینه آنها نه یک مبلغ ثابت بلکه به شکل درصدی از حجم واریزی محاسبه میگردد. یعنی هر چه مبلغ بیشتری واریز کنید، هزینه بیشتری هم برای اجرا شدن تراکنش باید بپردازید.
۵- محدودیت مقصد تراکنش
حتی اگر با زمان طولانی پردازش تراکنشهای بین المللی و هزینه بالای آنها مشکلی نداشته باشید، واریز پول از هر کشور مبدأ به هر کشور مقصد دلخواه، امکانپذیر نیست. از آنجا که ارزها و بانکهای مرکزی صادر کننده آنها تحت کنترل نظامهای سیاسی حاکم بر مناطق جغرافیایی مختلف هستند، هیچ یک از این ارزها و بانکها از نظر سیاسی خنثی و بیطرف نیستند و این یعنی تنشها و اختلافات سیاسی میتوانند امکان انتقال پول بین دو کشور از طریق حواله بانکی را به کل از بین ببرند.
۶- اهرم فشاری برای سرکوب آزادی بیان
هماکنون حدود ٪۷۰ از جمعیت بشر زیر سلطه شکلی از نظامهای سیاسی یکهسالار زندگی میکنند و با بررسی روند تغییرات چند سال اخیر، مشخص شده که این وضعیت نه تنها رو به بهبود نیست، بلکه در حال بدتر شدن نیز میباشد. منبع:
https://v-dem.net/publications/democracy-reports/
این یعنی امروزه برای بیش از ٪۷۰ از جمعیت امروز بشر، اعتماد کردن به یک ارگان تحت حوزه قضایی دولت/حکومت (مانند بانکها) برای نگهداری از پولشان و انجام تراکنشها، به منزله دادن یک اهرم فشار به دست رژیم است. نظامهای سیاسی یکهسالار، این توانایی را دارند که برای ساکت کردن منتقدین خود، حسابهای بانکی آنان را مسدود کرده و تحت فشار اقتصادی قرارشان دهند.
این روش مقابله حکومت با منتقدین خود، در کشورهای مختلف بارها دیده شده است.
مثال ۱ (ایران):
https://iranwire.com/fa/news-1/113281-%D9%85%D8%B3%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%DA%A9%D9%85%DA%A9-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%DB%8C/
مثال ۲ (ایران):
https://ir.voanews.com/a/iran-flooding-narges-kalbasi/4850025.html
مثال ۳ (ایران):
https://iranintl.com/202306048423
مثال ۴ (ایران):
https://farsnews.ir/FarsNews/1658564502000174930/%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C-%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%9B-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F
مثال ۵ (روسیه):
https://reuters.com/article/us-russia-politics-navalny-idUSKCN1UY1ER
مثال ۶ (چین):
https://latimes.com/world-nation/story/2020-12-16/hong-kong-bank-accounts-frozen
۷- عدم مالکیت به معنای واقعی
مالکیت دارایی یعنی داشتن اختیار و کنترل کامل و بی چون و چرا روی داراییتان. چنین اختیار و کنترلی روی پولهایی که در بانک نگهداری میشوند وجود ندارد. برای واریز و برداشت سقف مبلغ و محدودیت وجود دارد.
برای هرگونه استفاده از پولی که در بانک نگه میدارید نیازمند اجازه بانک هستید و اگر سعی داشته باشید استفادهای خلاف شرایط و ضوابط بانک از پولتان کنید، بانک میتواند اجازه آن را از شما سلب کند.
اگر برای استفاده از چیزی که متعلق به شماست، نیازمند اجازه گرفتن از شخص دیگری باشید، آنگاه اصلاً نمیتوان نام آن را «مالکیت» گذاشت.
شما مالک پولی که در حساب بانکیتان قرار دارد نیستید!
۸- دشواری یا عدم امکان حمل و نقل فیزیکی
جابهجایی پول نقد در کیف یا چمدان، برای افرادی که مجبور به جابهجایی سریع هستند (مثل پناهندگان اوکراینی که به دلیل حمله روسیه ناچار به ترک سریع کشورشان شدند) سخت و خطرناک است. اسکناسها در برابر پاره شدن، آتش و آب مقاوم نیستند و داراییهای دیگری مثل طلا، در مقدار زیاد، سنگین و حجیم میشوند که مشکلات زیادی را در جابهجایی آنها ایجاد میکند.
همچنین، به همراه داشتن مبلغ زیادی پول نقد و یا شمش طلا باعث میشود در فرودگاهها از سفر شما جلوگیری شود و پول نقد یا طلای همراهتان توقیف شود. حتی اگر از راه کاملاً قانونی آن پول یا طلا را به دست آورده باشید.
۹- تضاد منافع کاربران و مدیران ارز
ارزهای معمولی (ارز فیات) توسط بانکهای مرکزی مدیریت شده که زیرمجموعه دولت محسوب میشوند. یکی از تکنیکهای مخرب برای مردم که دولت برای حل کسری بودجه خود دارد، آن است که پول لازم برای حل کسری بودجه را قرض بگیرد و سپس با چاپ بیرویه پول، مقدار پول در حال گردش در بازار را افزایش دهد در حالی که مقدار کالا و خدمات موجود در بازار تغییر چشمگیری نداشته است. این باعث تورم و افت ارزش ارز میشود؛ ارزی که دولت برای تأمین کسری بودجه قرض گرفته بود و حالا با افت ارزش آن، ارزش بدهی دولت نیز کاهش پیدا میکند و بازپرداخت آن برای دولت راحتتر میشود.
به نفع مدیران ارز است که با قرض کردن پول، بدهی بالا بیاورند و سپس با چاپ بیرویه پول، ارزش ارز و در نتیجه ارزش بدهیهای خود را کاهش دهند، در حالی که برای شهروند عادی این افت ارزش ارز، به منزله از دست دادن قدرت خریدشان و از بین رفتن سرمایهشان است.
به طور خلاصه، منافع مدیران ارز در افت ارزش ارز و منافع کاربران ارز در افزایش (یا دست کم عدم کاهش) ارزش آن است.
این تضاد منافع باعث میشود ارزهای معمولی بر خلاف منافع کاربران آن مدیریت شوند و کاری از دست کاربران برای تغییر روش مدیریتی ارز بر نیاید.
در قسمتهای آینده به چیستی رمزارز و چگونگی حل تمامی ۹ مشکل نام برده شده توسط این تکنولوژی میپردازیم. اما پیش از آن، مهم است که یادآوری شود حل این ۹ مشکل تنها دلیل اختراع رمزارز بوده و کاربردی فراتر از این ۹ مورد نباید برای رمزارز تصور کرد. این گزاره به طور خاص یعنی:
⚠️ رمزارز برای ثروتمند کردن شما ساخته نشده است. تریدینگ و معامله رمزارز (مشابه سهام) استفاده نادرستی از این تکنولوژی است.
⚠️ رمزارز برای سپردن به افراد یا شرکتها ساخته نشده است. هرگز نباید رمزارزهایتان را در اختیار فرد دیگر یا شرکتی قرار دهید. به ویژه اگر آن فرد یا شرکت ادعا میکند که با معامله (ترید) رمزارزهای شما، سود زیادی حاصل میکند و سرمایهتان را افزایش میدهد. این افراد و شرکتها کلاهبردار هستند و قصد سرقت رمزارزهایتان را دارند.
⚠️ افرادی که دورههای آموزشی معاملهگری (تریدینگ) میفروشند، شیاد و بیسواد هستند. در این دورهها هیچ مهارتی که باعث کسب درآمد شود یاد نخواهید گرفت و تنها با خرید این دورههای بیارزش، فروشنده دورهها را ثروتمند میکنید.