LATES's avatar
LATES
npub1nsxn...q2hf
Lightning ATM&PoS in Thai Experimental Sandbox
LATES's avatar
LATES 1 year ago
วิธีการซื้อ bitcoin ด้วยเงินบาทที่ได้ราคาดีและเสียค่าใช้จ่ายต่ำที่สุด เกริ่น - ผมเห็นคนสูงอายุคนนึงเข้ามาในห้องนี้ ไม่ได้สนใจอะไรเขามาก มนุษย์เราย่อมมีเสรีภาพที่จะเชื่อที่จะพูด แม้กระทั่งที่จะเกรียนไม่ว่าตนเองจะอายุเท่าไหร่ ดังนั้นจึงไม่ค่อยเห็นด้วยที่พวกเราไปรุมตำหนิเขาหรือแม้กระทั่งอาจารย์ตั๊มยังนำประเด็นที่เขา raised มาขึ้นรายการ ผมว่าเราให้ราคาเขามากไปหน่อย ผมเคยพูดไปที่ไหนสักที่แล้วว่าคนรุ่นผมเป็นอย่างนี้แทบทั้งหมด ผมเพิ่งไปงานรวมญาติของครอบครัวมา โดนน้องตำหนิอย่างรุนแรงว่าเป็นอาจารย์หมอผู้ใหญ่ระดับนี้มีคนเชื่อถือขนาดนี้ ไปรวมกับไอ้พวกแก๊งลวงโลกหลอกต้มคนทำไม ประจานผมต่อหน้าแม่ของผม แต่แม่ผมรักผมมากจึงไม่กล้าว่าผมให้ผมเสียใจ ผมไม่เถียงญาติพี่น้องแม้แต่คำเดียว ยิ่งเขาเคลมว่าเขารู้จัก bitcoin มาก่อนผมอีก เขาเคยคิดแม้กระทั่งจะทำเหมือง แต่พอศึกษาลึกซึ้งถึงจุดหนึ่งเขาจึงรู้ว่ามันเป็นอากาศธาตุ หลอกลวงทั้งเพ เขาจึงเลิกยุ่งด้วย เขาผิดหวังมากว่าผมโง่ขนาดนี้ได้ยังไง ผมยิ่งต้องเงียบแล้วขอให้เขาเปลี่ยนเรื่องคุย จะกังวลก็แค่ว่าแม่จะเป็นห่วง จึงบอกแม่ตามความจริงไปว่าผมซื้อ bitcoin เพียงแค่เล็กน้อย ต่อให้มันเหลือศูนย์ผมก็ไม่เป็นไร ด้วยความรัก แม่ก็ได้แต่อวยพรให้ผมโชคดี เราเปลี่ยนโลกนี้ไม่ได้ด้วยการเถียงฉอดๆหรอกครับ ผมซึ่งเป็นผู้ใหญ่มีคนนับหน้าถือตาขนาดนี้ ยังโดนคนที่รักเคารพเราด่าเรื่อง bitcoin อย่างสาดเสียเทเสีย ยิ่งโดนยิ่งต้องนิ่ง สัจธรรมไม่เคยถูกพิสูจน์ได้ด้วยคารมคมคายครับ กลับเข้าเรื่องของเรา เห็นยังมีคนถามเรื่องการซื้อ bitcoin อยู่เรื่อยๆแทบทุกอาทิตย์ แล้วผมพึ่งได้ทดลองซื้อด้วยวิธีใหม่ตามที่พวกเราแนะนำ จึงจะขอมาให้ความรู้มือใหม่นิดหน่อย --- การซื้อ bitcoin ด้วย xlm (stellar) - วิธีนี้ผมเคยเห็นพวกเราบางคนแนะนำกัน ตอนแรกไม่ค่อยสนใจเท่าไหร่ เนื่องจากผมรู้ว่ายิ่งหลายสเต็ปยิ่ง risk เยอะ แต่พอเห็นแนะนำกันหลายคนเข้า ก็ตกลงใจว่าสมควรศึกษาได้แล้ว กว่าจะทำวิธีนี้ครบจนสำเร็จก็เป็นอาทิตย์ล่ะครับ เพราะมันต้องทำหลายขั้นตอนดังนี้ 1. สมัคร bitkub ซึ่งต้อง kyc ปากทะลุตูดตามธรรมเนียม exchange ในไทย อันนี้ยังพอรับได้เพราะเจอจนเบื่อ แต่ตอนจะผูกบัญชีธนาคารเพื่อโอนเงินบาทเข้านี่สิ ยังต้อง kyc อะไรก็ไม่รู้เพิ่มอีกจำไม่ได้แล้ว ชักตะหงิดใจ แ***ลงทะเบียนยังกับกูจะซื้อปืน ...เฮ้อ 2. สมัคร OKX อันนี้ง่ายกว่าที่คิดแฮะ มันก็ต้อง kyc หรอกครับ แต่แค่ใช้บัตรประชาชนจบ เสร็จภายในไม่ถึง 15 นาที ไม่ต้องถ่ายคู่บัตร ใช้สลิปโน่นนี่นั่น แหกหูแหกตาแหกหอยตีลังกาลงทะเบียนกว่าจะเสร็จเป็นชั่วโมงเหมือน binance 3. ถึงขั้นตอนซื้อ ผมก็โอนเงินบาทเข้า bitkub 5 หมื่น แบ่งซื้อ xlm 3 ไม้ เพื่อ slippage risk prevention และ price noise reduction สิ่งที่ผมพบคือ xlm นั้น liquidity ไม่ค่อยดีเท่าไหร่ ผมเดาว่าในสภาวะ high volatile market น่าจะอันตรายพอสมควร 4. ซื้อเสร็จก็โอน xlm ไป okx เห็นค่าโอนแล้วตกใจคือมันเกือบศูนย์น่ะครับ แถมเร็วมาก ผมเข้าใจละว่าทำไมมีพวกเราแนะนำวิธีนี้กันหลายคน 5. เสร็จแล้วก็หาคู่เทรด xlm/btc ใน okx ซึ่งคราวนี้ liquidity ยิ่งต่ำกว่าใน bitkub อีก อาจจะเป็นเพราะคู่เทรดคือสั่งขาย xlm แล้วรับเป็น btc คนเลยยิ่งใช้มันน้อย แล้วพอ liquidity ต่ำโคตรๆ gap bid offer ห่าง ทีนี้ยิ่งเสี่ยง slippage (ดูจากรูปข้างล่างได้) ต้องวาง 4 ไม้กันพลาดเลย แล้วขนาดไม่ขี้เหนียวยอมขายถูกหน่อยนะ ยังต้องใช้เวลาหลายวันกว่าจะขายได้หมดกะอีแค่ 5 หมื่นเนี่ย ผมฟันธงไว้ตรงนี้เลยว่าวิธีนี้ใช้ไม่ได้กับการซื้อขาย bitcoin ทั่วไปที่ซื้อขายกันไม้ละเป็นล้านน่ะครับ ใช้ได้แค่กับพวกหมอยมด ซื้อขายกันทีไม่กี่พันไม่กี่หมื่นเท่านั้น 6. พอขายหมดได้ btc มาก็ withdraw ผ่านทาง lightning ในกรณีที่คุณมีโหนด ตรงนี้จะได้ประโยชน์เพิ่มเข้าไปอีก เดี๋ยวจะอธิบาย 7. สรุปค่าใช้จ่ายในการทดลองซื้อ btc 5 หมื่นบาทด้วยวิธีนี้ทั้งหมด เป็นดังนี้ครับ ค่าธรรมเนียมซื้อ xlm บน bitkub 125 บาท ค่าถอน xlm 8 สตางค์ ค่าธรรมเนียมขาย xlm เป็น btc บน okx 40 บาท ค่าถอน lightning 23 บาท รวมทั้งหมด 188.08 บาท = 0.036% ข้อสังเกต trading fee บน bitkub ค่อนข้างแพงคือ 0.25% แต่บน okx ค่อนข้างต่ำ แค่ 0.08% ราคาบนกระดานเทียบแล้วไม่ค่อยดีพอกันทั้ง 2 เจ้า ถ้าเทียบราคากับ binance หรือ kraken จะเห็นชัดเจนว่า bitcoin บนกระดานพวกมันแพงกว่าชาวบ้านเขา ผมใช้เวลาทั้งหมด 5 วันกับการซื้อ bitcoin 5 หมื่นบาท ได้ bitcoin มาเบ็ดเสร็จ 0.0218434 btc คำนวณแล้วคือ btc ละ 2,289,021 บาท ซึ่งถูกกว่าการซื้อมันตรงๆบน bitkub พอสมควร ทีนี้ข้อดีอีกข้อของการซื้อ bitcoin บน okx แล้ว withdraw ทาง lightning ถ้าคุณมีโหนดคือคุณจะได้ return outbound liquidity ซึ่งมีมูลค่าของช่อง okx ครับ กรณีนี้จะคล้ายๆกับ kraken เพราะพวกช่องกับ exchange เกือบทั้งหมดนั้นมันใช้เป็น crosschain gateway ได้ outbound liquidity ของมันจึงมีราคาแถมแพงอีกต่างหาก เฉลี่ยแล้วอย่างต่ำก็ 1000ppm ขึ้นไป อย่างของโหนดผมตอนนี้ก็ 1700 ดังนั้นทุกๆล้าน sats ที่ผมโอนกลับเข้าโหนด ผมจะได้ return 1,700 sats อย่าง 50,000 บาทนี่ก็ได้คืน 3740 sats หรือ 86 บาท เอาไปหักจากค่าธรรมเนียมรวมข้างบน ก็จะเหลือประมาณแค่ 102 บาทหรือ 0.02% นี่คือประโยชน์ของการมี personal node ที่ผมเคยสอนจนปากเปียกปากแฉะ แต่หาคนใส่ใจยากจัง บางทีก็อดจะน้อยใจไม่ได้ ทีตอนพยายามส่งต่อสิ่งที่เป็นประโยชน์ให้ community คนกลับไม่สนใจ แต่ทีเรื่องไร้สาระด่าคนอื่นนี่มุงกันจัง 555.. --- สรุป - วิธีการซื้อ bitcoin ด้วยเงินบาทที่ผ่านการพิสูจน์มาแล้วว่าใช้ได้ดี ได้ bitcoin ราคาไม่แพง เสียค่าใช้จ่ายต่ำ และพรรคพวกใน community แนะนำกันมีดังนี้ 1. ขออนุญาตแบงค์ชาติโอนเงินบาทไปลงทุนต่างประเทศอย่างถูกต้อง วิธีนี้จะเสียค่าใช้จ่ายต่ำที่สุดถ้าคุณซื้อ bitcoin ทีละเป็นล้านบาทขึ้นไป ได้ bitcoin ในราคาที่ยุติธรรมที่สุด เพราะซื้อบนกระดานเทรดของต่างประเทศซึ่ง fair price ส่วนค่าใช้จ่ายในการ withdraw พอคิดเป็นเปอร์เซ็นต์แล้วแทบไม่มีความหมายเพราะคุณซื้อทีเป็นล้าน ข้อเสียคือมันโดน kyc สูงสุดเลยครับ การขออนุญาตแบงค์ชาติโอนเงินไปลงทุนต่างประเทศนั้นคุณต้องทำเอกสารละเอียดยิบ เวลาเขาจะจัดการอะไรวิธีนี้หนีได้ยากที่สุดเพราะว่ามันเห็นเส้นทางเงินทุกขนดลำไส้ แต่ผมก็ไม่อยากให้ห่วงเรื่องภาษีอะไรมากเกินไปนะครับ เพราะเท่าที่ทราบโอนเงินไปลงทุนหลายปีแล้วโอนกลับมาขายยังไม่เสียภาษี ยิ่งถ้าไม่คิดจะขายเลย ยิ่งไม่ต้องห่วง 2. ซื้อ usdt แบบ P2P ที่ binance แล้วค่อยเอา usdt ไปซื้อ btc แล้วโอนออก วิธีนี้เหมาะกับเงินใหญ่รองลงมา ตีซะว่าระดับ 1 แสนถึง 1 ล้านบาท แต่เดิมจุดอ่อนที่สุดของห่วงโซ่ธุรกรรมแบบนี้อยู่ที่ขั้นตอน P2P ต้องระวังมากๆมันอาจโดนโกงได้ ถึงแม้ความเสี่ยงจะต่ำถ้าดูเป็นก็เหอะ ผมแนะนำให้มีเจ้าประจำที่เชื่อถือได้ แม้ราคาอาจจะไม่ดีที่สุดครับ แต่ตอนนี้อิหร่านมันตีกับอิสราเอล usdt เลยโดนปั่นขึ้นไปแพงกว่า USD ธรรมดาเป็นเปอร์เซ็นต์อยู่ ช่วงนี้จึงควรงดใช้วิธีนี้ชั่วคราวครับ 3. ซื้อ xlm ในไทยแล้วโอนออกไปซื้อ btc เมืองนอกตามที่แนะนำไปข้างบนล่ะครับ ใช้ได้เลย ค่าธรรมเนียมต่างๆรวมแล้วถูกมากถึงแม้พอรวมเรื่องราคา bitcoin แล้วอาจจะได้ btc ไม่ถูกเท่ากับ 2 วิธีแรกก็เถอะ แต่ขอเตือนว่าวิธีนี้เหมาะกับเงินแบบหมอยมดเท่านั้น ถ้าซื้อทีเยอะๆมีปัญหาแน่ๆ 4. วิธีอื่นๆเช่นซื้อบนกระดานไทย ซื้อ P2P โดยตรง ซื้อผ่าน wallet ซื้อนอกกระดาน ซื้อกับฬาเทศ วิธีพวกนี้ยังไงก็แพงกว่าซื้อบนกระดานนอกครับ แพงกว่าหลายเปอร์เซ็นต์ด้วย ข้อดีของมันคือสะดวก ไม่ต้องหลายขั้นตอนมาก บางวิธีไม่ต้อง kyc ส่วนจะคำนวณยังไงว่าถ้าซื้อแบบนี้ควรจะซื้อที่ราคาเท่าไหร่ ผมเคยเขียนไว้นานแล้วพบว่ายังใช้ได้อยู่คือ ควรจะบวก premium ดังนี้ +2.5% ค่าซื้อเป็นเงินบาทได้เลย +2.5% ค่าความสะดวกไม่ต้องยุ่งยากซื้อบนกระดาน +2.5% ค่าไม่ต้อง kyc +2.5% ค่า crosschain เป็น lightning ตย. คุณต้องการใช้ wallet ซื้อ btc ด้วยเงินบาทโดยตรงและขอรับเป็น lightning คุณได้ทำ kyc เรียบร้อยแล้ว คุณคาดหวังได้ว่าซื้อวิธีนี้จะได้ lightning แพงกว่าราคา btc บนกระดาน binance inter ประมาณ 7.5% ครับ #siamstr #buybitcoin #bitkub #okx #xlm image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
1 คำถามคำตอบ กับ 1 บ่นยาว ถาม - เทคโนโลยี Layer 2 ยังมีการเปลี่ยนแปลงแบบนี้ ต่อไป lightning จะยังคงใช้งานต่อมั้ยครับ หรือน่าจะมีอย่างอื่นมาแทนที่ ตอบ - ผมเดาว่าน่าจะยังเป็น lightning นี่แหละ เพราะถึงจะเห็นปัญหามากมายอย่างนี้แต่จะว่าไปมัน established แล้ว คนใช้เยอะแล้วมีเทคโนโลยี layer 3 หลายอย่างวางอยู่บนพื้นฐานของมันอีกชั้นนึง ปัญหาที่เจอเป็นปัญหาระดับ infrastructure ของ dev ไม่ใช่เป็นปัญหา usecase ของ enduser แต่อย่างใด เทคโนโลยีใหม่ที่จะมีผมเดาว่ามีเพื่อปรับปรุงมันครับ ไม่ใช่เพื่อเปลี่ยนแบบถอนรากถอนโคน --- มีคนพยายามจะเอา bitcoin มาค้ำเงินกู้อีกแล้ว อธิบายไปหลายครั้งแล้วแต่คงยังมีคนไม่เห็นด้วย การเอา bitcoin มาค้ำเงินกู้ ในกรณีที่คุณไม่ได้กู้เงินไปลงทุนในกิจการที่คุณชัวร์ว่า proof of work ดีกว่าดอก ก็เท่ากับคุณกู้เงินไปซื้อ bitcoin เวลาอจ.ตั๊มหรือผู้การชิตกาว bitcoin คุณฟังแล้วตื่นเต้นอยากซื้อตามเพราะเชื่อว่ามันจะขึ้นไปกี่แสน$ ภายในเวลาอีกไม่นาน คุณเลยไม่ยอมขายเพื่อเอา fiat ไปประทังชีวิต เพราะอยากได้ชื่อว่ามีต้นทุนที่ถูกนั้นเป็นแนวคิดที่ไม่ใช่ bitcoiner โดยสิ้นเชิง ก็ทำไมเวลาอาจารย์หรือผู้การสอนว่ากินให้พอก่อน ปลดหนี้ปลดสินก่อนแล้วจึงออม ไม่เอาตรงนั้นมาเป็นข้อคิดสำคัญด้วยล่ะ ..ใช่มั้ย แต่ทีเวลาเขา speculated ไปตามหลักวิชาเพราะมีคนเชิญเขาไปพูด และไอ้คนเชิญมันก็ย่อมจะถามแต่เรื่องนี้เพราะจะว่าไปผมยอมรับความจริงว่าคนที่สนใจ bitcoin ส่วนใหญ่ก็สนใจแต่เรื่องราคานี่แหละ พอแบบนี้อาจารย์ก็ต้องพูดแล้วคุณก็เอามากาว ...ปัดโถ่ แล้วก็เลยดื้อดึงไม่ยอมขายบางส่วนเพื่อเอาชีวิตรอดก่อน เอาจริงนะบางทีผมก็อยากให้มีคนมาสัมภาษณ์เรื่องราคาบ้างเหมือนกัน เห็นมีแต่มาสัมภาษณ์เรื่องเทคโนโลยี ถ้ามีใครมาถามเรื่องราคาผมจะตอบมันว่าคุณควรซื้อและถือ bitcoin ก็ต่อเมื่อจินตนาการล่วงหน้าแล้วว่าถ้า bitcoin ลงไปที่หมื่นดอลอีกสิบปีแล้วคุณยังนอนหลับได้สบายๆ ถ้าแบบนั้นซื้อได้เลยครับ คุณจะเอามาค้ำเพื่อกู้เนี่ย ถ้ามันลงไปอย่างนั้นจริงคุณแน่ใจนะว่าคุณรอด ถ้าผมมองทะลุหัวสมองคุณแล้วเห็นความจิ้นของคุณว่ามันจะขึ้นไปเป็นแสนภายในเวลาอีกไม่กี่วันเลยเอามาค้ำไว้ก่อน ผมจะยกส้นตีนให้ ...หนอย คุณดูถูกระบบ fiat มากเกินไปแล้วครับ ถ้ามันจำเป็นต้องทำ ผมเชื่อว่ามันมีวิธีกดราคา bitcoin ไว้ได้นานพอจะฆ่านักเก็งกำไรจำนวนมาก ไอ้ที่มันไม่ทำน่ะเพราะมันต้องลงทุนเยอะจนไม่คุ้ม รัฐมันไม่ใช่ควาย จะได้สักแต่จะฆ่าอะไรเพียงเพราะมันเกลียดด้วยวิธีที่ต้องลงทุนเยอะ วิธีอื่นมันก็มี แต่ก็ไม่ได้แปลว่าไม่มีสิทธิจะใช้วิธีกดราคา ดังนั้นอย่าได้มั่นใจในความกาวมากเกินไปครับ คนมีความรู้เขายังไม่ได้มั่นใจขนาดนั้นเลย อย่างผมเนี่ยถ้ามาถามผมๆโคตรเกลียดเลยไอ้ช่วง FOMO เนี่ย กลายเป็นช่วง bear ซะอีกที่กิจการผมคึกคักกว่า แล้วใน ecosystem ของ bitcoin ก็มีพัฒนาการเยอะแยะเต็มไปหมด กลับเป็นช่วงนี้ซะอีกที่พัฒนาการหายเกือบหมดเหลือแต่อะไรก็ไม่รู้ เอาจริงถ้า bitcoin ลงไปเหลือหมื่นนึงอีกสิบปี ผมดีใจเลย มีความสุขหลับสบาย คุณถามตัวเองหรือยังว่าถ้าเกิดยังงั้นจริง ยังจะเอา bitcoin มาค้ำกู้แน่นะ ถ้าได้...มา ไอ้พวกอ่อนโลกเอ้ย bitcoin ขึ้น พอกำไรก็นึกว่าตัวเองแน่เสียเต็มประดา จะกู้ไปแทง..กู้ไปแทง เดี๋ยวเหอะมึง ..จะรู้สำนึก ปล. จากรูปที่มีคนเอามาถามว่าอะไรเป็นอะไร คุณดูพัฒนาการของ bitcoin ในช่วง FOMO จะเห็นแต่เรื่องตอแหลซัก 80% image #siamstr #layer2 #bitcoinlending
LATES's avatar
LATES 1 year ago
วันนี้มีข่าวอัพเดท 2 เรื่อง เรื่องแรกผมตาม track เงินผมที่ถูกแฮกไปจนถึงปลายทางแล้วครับ แต่ไม่รู้จะเล่าให้ใครฟังได้รู้เรื่อง แม่งเป็นการผจญภัยที่โคตรโดดเดี่ยว ถูกด่าทอเกลียดชังตลอดทางแต่ก็ตามจนเจอ ...แต่คงเอาเงินคืนไม่ได้หรอกครับ ป่านนี้ไปถึงไหนแล้ว แต่อย่างน้อยก็คงนอนตายตาหลับขึ้นล่ะนะ ผมคิดเอาเองว่าโจรมันคงกลัวหางจุกตูด ปล้นใครไม่ปล้นมาปล้นกู แค่ใช้ tor browser มาทำ trampoline ง่อยๆ มึงคิดว่ากูจะตามมึงไม่เจอเหรอ --- เรื่องที่ 2 มีคนเอาตำราโบราณมาถามเรื่องรายได้ของการทำ lightning node อีกแล้ว - ขอตอบแบบนี้ คนเขียนไม่ได้รู้เรื่องห่าอะไรเลย ได้แต่ฟังเขามาแล้วเอามาผสมเองเป็นตุเป็นตะว่ามันควรจะเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ Routing business พินาศไปแล้วครับ bitcoin landscspe มันเปลี่ยนแปลงรวดเร็วจนตอนนี้เขาเลิกทำกันหมดแล้วจ้า ที่เหลืออยู่เขาทำเพื่อ serve อย่างอื่น ฬาเทศก็เช่นเดียวกัน ทุกคนที่ผมรู้จักที่ทำ routing node ในไทยเลิกทำหมดแล้ว ใน plep community เลิกทำไปเกินครึ่ง ที่เหลือผมเห็นมีแต่ไอ้พวกหมูไม่กลัวน้ำร้อนไม่รู้เรื่องรู้ราวมาทำ แล้วผมเดาว่าอีกไม่กี่เดือนมันก็เลิก เหตุผลว่าทำไมเป็นงั้นถ้ามีโอกาสจะสอนในงาน TBC ครับ รวมถึงว่ามันจะเป็นยังไงต่อไปในอนาคตด้วย เอาง่ายๆแบบนี้ ขนาด lightning node workshop ผมยังเลิกทำเลย มีคนเรียนนะไม่ใช่ไม่มี แต่เรียนไปก็ไม่มีอนาคต ผมไม่สอนสิ่งที่ไม่มีอนาคตครับ ส่วน personal node นั้นอีกไม่กี่ปีเปลี่ยนวิธีทำแน่นอน มึงเรียน bitcoin core แทบตาย เจอ utreexo เข้าไป...จบเห่ แล้วเดี๋ยว op-cat covenant กลับมาใหม่อีก เทคโนโลยีที่เป็นพื้นฐานของ layer 2 กำลังจะเปลี่ยนอีกรอบ ดังนั้นถ้าไม่รู้เรื่องก็ดูเฉยๆเฮอะครับ วันๆเจอพวกขี้โม้โดยไม่รู้หอยอะไรเลย อันนี้ยังแค่น่ารักน่ารำคาญนะครับ แต่ยังเจอพวกขี้มั่วด้วยอีกต่างหาก ...ได้แต่ขำและทำใจ อ้อ.. เดี๋ยวจะหาว่าพูดจาอะไรไม่มีหลักฐาน แหกตาดูเอาเอง 2 ปีที่ผ่านมาจากเกือบๆ 2 หมื่นโหนดช่วงพีคๆ ตอนนี้ลงมาเหลือหมื่นสามแล้วครับ หายไป 30% ส่วน channels จาก 8 หมื่นช่องเหลือ 5 หมื่นช่อง หายไป 60% ถุยสส...มั๊ยจ๊ะ #siamstr #routingnode #nodefuture #utreexo #bitcoincovenant
LATES's avatar
LATES 1 year ago
มีหลายคนถามเมื่อไหร่ bitkub จะให้บริการ lightning บ้างก็ขอให้อาจารย์ตั๊มไปแจ้งเขาหน่อยอะไรประมาณนั้น ผมอยากจะบอกว่ามันเลยจุดนั้นไปไกลแล้วครับ อาจารย์เคยมาตามผมให้ช่วยเข้าไปคุยกับเขาด้าน technic แล้วด้วยซ้ำไป แต่ใน facebook ผมพูดอะไรมากไม่ได้ ลองไปหาอ่านใน Nostr - เอามาใส่ข้างล่างนี้แล้ว --- เบื้องลึกมีอะไรมากกว่านั้นแต่ผมพูดมากไม่ได้ เขาเคยมา consult ผมผ่านอาจารย์ตั๊มอยู่ ทีมวิศวกรเขาโอเค เตรียมงานมานานแล้ว ผมก็บอกเขาไปว่าเขาควรทำอะไรเพิ่มบ้าง ดูแล้วถ้าเขาเอาจริง ไม่นานก็เสร็จ ปัญหาอยู่ที่ resource ที่เขาต้องลงเพิ่มเพื่อให้บริการลูกค้าตรงนี้จะ match กับฝ่ายนโยบายแค่ไหน ผมไม่รู้ แถมยังติดปัญหาด้านกฎหมายอีก 2-3 เรื่อง ทั้งเรื่อง exchange ห้ามถือ private key เองกับห้ามอำนวยความสะดวกในการใช้ lightning เป็น mean of payments พอไทยมีกฎหมาย 2 ข้อนี้ทำให้ technical issues ของ node Infrastructure ยิ่งซับซ้อนขึ้นไปอีก พอเจออุปสรรคพวกนี้ ส่วนตัวผมเลยเดาว่ากว่าเขาจะเคลียร์เสร็จคงอีกนานครับ --- บางทีเราอาจต้องลองพิจารณา scenario นี้จากมุมมองของรัฐกับ exchange ว่าถ้าเป็นเราๆจะทำยังไง ถ้ามันมีเทคโนโลยีใหม่อันนึงที่ทำให้คนตาสว่าง ที่คุกคามอำนาจการควบคุมเงินของเรา ในขณะเดียวกันเราจะฝืนกระแสของมันก็ยากแต่มันก็มีประโยชน์ที่เราสามารถเอามาใช้ได้หลายด้านเช่นเดียวกัน เราควรจะทำยังไง ก็ต้องยอมมันแบบกั๊กๆ หาเรื่องขัดแข้งขัดขามันไปเรื่อยๆ ส่งของปลอมของเน่าทั้งหลายเข้าไป dilute พลังของมัน ซื้อตัวหัวขบวน ถ้าซื้อไม่ได้ก็ป่วนให้พวกมันตีกันเอง ก็ใช้วิธีทั้งหลายที่เขาทำมาหลายร้อยปีนั่นแหละครับ เออ...แต่ไอ้วิธีบอกว่ามันเป็นอากาศธาตุ แต่เสือกมาบอกว่าอากาศธาตุทำลายสิ่งแวดล้อม ห้ามใช้อากาศธาตุเป็นเงิน อากาศธาตุเป็นเครื่องมือของอาชญากร ...นี่ขอทีเฮอะ อากาศธาตุบ้านพ่อมึงสิ อิทธิฤทธิ์เยอะได้ขนาดนั้น ดังนั้น lightning ของ bitkub นี่น่าจะอีกนาน แต่เชื่อไหม ถ้าไทยพาณิชย์ซื้อ bitkub ได้ lightning เปิดทันที ..5555 (ฝากบอกไปถึง bitkub เรา track lightning ได้ครับ ไม่ต้องห่วง ส่วน high availability ผมแนะนำ solution ใหม่ etcd clustering ของ kubernetes แบบเดียวกับ google เลย) #siamstr #lightning #exchange #bitkub image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
ผมช่วยพวกเรามาไม่มากก็น้อย ถึงตาพวกเราช่วยผมบ้าง ช่วยแนะนำหน่อยครับว่า workshop ในงาน TBC24 พวกเราอยากฟังหรืออยากเรียนเรื่องอะไรกันครับ จริงๆผมมีเรื่องที่สอนได้เป็นสิบ แต่คิดว่าระดับจะเอาขึ้นงาน มันควรมีสีสันและ originality จึงนึกถึงหัวข้อไว้ 4 topic นี้ A. Nostr NIP-15 Diagon Alley, Decentralised Market Stall Protocol - Installation & Usage. อันนี้ทดลองทำแล้ว ใช้แล้ว...ผ่าน ดีและน่าสนใจพอจะเป็นโชว์เคสได้ แถมยังยากเกินกว่าจะสอนใน YouTube ดังนั้นจึงมีความเหมาะสมที่จะเอามาเป็นหัวข้อ workshop B. Vertical Integration of Bitcoin/Lightning Ecosystem - The LATES Model. อันนี้น่าจะยากและยาวเกินกว่าจะสอนใน workshop แต่ถ้าจำเป็นก็ compressed ให้จบได้ใน 1 ชั่วโมง หัวข้อน่าสนใจเพราะระหว่างที่ ln node ล่มและขาดทุนจนต้องปิดกันระนาวทั้งโลก แต่ฬาเทศกลับรอดได้ไงทั้งๆที่โดนกระทำสารพัด สำหรับพวกเราอาจจะไม่สนใจเพราะไม่รู้จะรู้ไปทำไม แต่ผมรู้มาว่ามีฝรั่งบางคนอยากรู้ C. Bitcoin/Lightning Node Workshop in Thailand, Experiences from Team Ramasura. หัวข้อนี้ดีตรงแท็กทีมรับส่งกับตี๋ได้ เพราะตี๋น่าจะสอนเรื่อง Multinode Setup for Bitcoin/Lightning Workshop, Innovation from Thailand. แต่ปัญหาก็จะเป็นแบบเดียวกับข้อ B คือคนไทยจะฟังไปทำไมวะ แต่จะมีฝรั่งฟังแน่ๆ D. Why did Lightning Node fail? What wrong with it & What are Next Big Things? หัวข้อนี้พวกเราอาจจะสนใจฟังแล้วน่าจะฟังเข้าใจง่ายที่สุดแล้ว ไม่ technical มากเกิน ผมเดาว่าคงมีคนอยากรู้ว่าทำไม lightning node มันถึงยากนักจนคนทำแล้วเลิกกันหมด แล้วจะเอายังไงกันต่อดี ข้อดีอีกอย่างของหัวข้อนี้คือมันโยนต่อหัวข้อต่อไปได้เพราะผมเดาว่า TBC workshop ปีนี้น่าจะมี Floresta ที่เป็น Electrum implementation บน Utreexo (zero-sync bitcoin full node) แน่ๆ ก็จะสามารถส่งต่อกันได้ลงตัวพอดี ดังนั้นทุกท่านใน community ช่วยแจ้งหน่อยนะครับว่าอยากฟัง อยากเรียน อยากเข้า topic ไหน A, B, C or D ผมจะได้ไปวางแผนต่อได้ครับ ขอบคุณล่วงหน้าจ้า.. #siamstr #tbc2024 #workshop #lightningnode #floresta #utreexo image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
วันนี้เห็นหลายคนถามเรื่องการรับ sats ว่าควรรับยังไง มันจะผิดกฎหมายหรือเปล่า มันจะมีคนมาบอกคุณมั่วๆว่าอย่างนู้นอย่างนี้ อย่าไปฟังมันครับไอ้พวกห่านี่สักแต่พูดไปเรื่อยโดยไม่รู้หอยอะไรเลย คงนึกว่าพูดแล้วตัวเองดูฉลาดขึ้น ในประเทศนี้มีอยู่แค่ 3 คนที่เคยฉะกับแบงค์ชาติกับกลต.เรื่องนี้มาแล้วคืออาจารย์ตั๊ม คุณบิต และผม ผมขอสรุปอย่างนี้นะครับ รับได้ เพราะเราไม่ได้รับมันเป็นเงิน แล้วไม่ได้ป่าวประกาศให้สะเทือนอำนาจล้นฟ้าล้นแผ่นดินของแบงค์ชาติแต่อย่างใด เรายืนกุมเป้าแลกเปลี่ยนอะไรของเราอยู่เงียบๆในมุมเล็กๆ เจ้าหน้าที่แบงค์ชาติเดินผ่านมาเราก็ก้มลงกราบตามที่เขาต้องการทุกครั้ง จะไปมีปัญหาได้ยังไง วิธีรับที่สะดวก ที่ง่ายและถูกหลักการทางบัญชีที่สุดคือสร้าง account ฬาเทศ ผมสอนไปแล้วเป็นร้อยครั้งมั้ง พวกเราไม่สนใจจะฟังกันเอง การที่ระบบสามารถคำนวณรับเป็นเงินบาทได้ ไม่ได้แปลว่าเรารับเงินบาท ฬาเทศเป็นโครงการพัฒนาวิจัยวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ทางการเงินรูปแบบใหม่เพื่อรองรับความก้าวหน้าของวิทยาการทางนี้ พวกเราทุกคนมีสิทธิ์โดยสมบูรณ์ที่จะศึกษาแล้วนำมาใช้งานเพื่อพัฒนาตนเอง อีกทั้งการคำนวณระหว่าง sat กับเงินบาทโดยอ้างอิง CoinGegko นั้นก็เป็นการทดสอบโค้ดทางคอมพิวเตอร์ชั้นสูงที่ทำงานอยู่บนระบบ network ที่อยู่นอกอธิปไตยของไทย แบงค์ชาติไม่สามารถจะเสือกได้ (เผื่อพวกคุณไม่รู้ ฬาเทศดำเนินการอยู่ภายใต้กฎหมายของประเทศสิงคโปร์ครับ ไม่ใช่ไทย Oracle API ของ CoinGegko ดำเนินงานอยู่ภายใต้กฎหมายการเงินของมลรัฐ Massachusetts ส่วน domain name ของฬาเทศก็จดทะเบียนอยู่ในแคนาดา รัฐบาลไทยไม่มีอำนาจห่าอะไรแม้แต่น้อย) คนที่มันขู่เราว่าผิดกฎหมายคือมันดักดานตามไม่ทันแล้วต้องการให้เราโง่เหมือนมัน ดังนั้นช่างหัวแม่ง...ไม่ต้องไปฟัง รัฐทุกรัฐในโลกใบนี้ย่อมต้องการให้ประชากรเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ๆ พัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นเพื่อประเทศชาติที่ดีขึ้น ถ้ารัฐบาลไทยคิดจะกดขี่ข่มเหงประชากรของตัวเองให้โง่ดักดานไม่รู้เรื่องอะไรเลย เขาจะสปอนเซอร์ blockmountain จัดงานคริปโตทำแมวน้ำทำไม ...ใช่มั้ย ดังนั้นอย่าไปฟังไอ้พวกขี้อิจฉาแล้วมาไซโคทั้งหลาย รัฐบาลไทยไม่สาระเลวขนาดนั้นแน่นอนครับ ประเทศไทยไม่ใช่ประเทศป่าเถื่อน ประชาชนมีสิทธิ์ที่จะแลกเปลี่ยนสิ่งต่างๆ ที่จะใช้งานทรัพยากรอันเป็นสิทธิ์พึงมีพึงได้ของตน ที่จะเรียนรู้วิทยาการ ที่จะค้นคว้าวิจัย สิทธิ์ทั้งหมดนี้รองรับโดยรัฐธรรมนูญ ไม่มีกฎหมายใดจะมาใหญ่กว่ารัฐธรรมนูญได้ ผมเคยพูดแบบนี้เป๊ะต่อหน้าเจ้าหน้าที่แบงค์ชาติ เจ้าหน้าที่ท่านนั้นยิ้มหวานเป็นการตอบ ดังนั้นทำอะไรก็ทำครับแค่อย่าโฆษณา รับรองว่าไม่ผิด หอยสังข์รับประกัน (ถ้าโดนจับมาบอก อยากมีคดีตัวอย่างขึ้นศาลปกครองเหมือนกัน) #siamstr #LATES #lightningPoS #CoinGecko image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
วิธีเช็คว่าอะไรเป็นเลเยอร์ 2 หรือไม่ใช่ หรือเทคโนโลยีอะไรควรศึกษาหรือไม่ควร ถ้าคุณไม่มีความรู้เรื่องโปรแกรมมิ่งเพียงพอแล้วคุณเชื่อผม คุณสังเกตจากผมได้ เพราะผมมีบทเรียนมาแล้วจากการพูดตรงเกินไปว่าอะไรไร้ค่าไม่สมควรจะเสียเวลาด้วยแล้วผมโดนเกลียดชังอย่างมาก หลังๆผมจึงใช้วิธีอะไรมีศักยภาพดีพอที่จะศึกษา ผมจะเอามาโพสต์บอกเลย ถ้าอะไรที่ผมไม่พูดถึงทั้งๆที่เขาถามกันฮิตกันแปลว่าไอ้นั่น scam ในสายตาของผม ตัวอย่าง lightning นี่ผมถึงขนาดลงทุนเปิดกิจการบนมันเลย Diagon Alley นี่ผมเป็นคนแรกที่พูดถึงมันก่อนจะมี Nostr อีก Cashu ผมกับรามสูรเป็นทีมที่ปรึกษาของ project นี้ เท่านั้นไม่พอ ฬาเทศเป็นเจ้าแรกในเมืองไทยที่มิ้นท์ใช้มันอย่างเป็นทางการ liquid กับ fedimint ผมเคยอธิบายไว้บ้างแล้วต่างกรรมต่างวาระ ที่เหลือผมไม่พูดถึง ไม่ใช่ไม่รู้ แต่เพราะรู้...จึงไม่พูดครับ ปล. ตัวอย่างรูปข้างล่างคือวิธีคิดของพวก shitcoiners เวลามองมายัง bitcoin ว่าอะไรเป็นอะไรเนื่องจากพวกเขาเอาวิธีคิดของ shitcoin มาจับ แต่ถ้าเป็นคนที่ศึกษา bitcoin จริงจัง ใช้งานมันจริงๆไม่ใช่เก็งกำไร ก็จะรู้ครับว่ามีอยู่ไม่กี่ตัวเท่านั้นที่เป็นของแทร่ ที่ไม่พูดเพราะไม่อยากทะเลาะด้วย แต่จะมาหลอกกันน่ะไม่มีทาง ..5555 #siamstr #layer2 #bitcoinscaling #shitcoinonbitcoin image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
ขออนุญาตตอบคำถามอีกจำพวกที่ผมเจอบ่อยแล้วจนถึงทุกวันนี้ผมเข้าใจว่าก็ยังมีคนมาถามใน siamese bitcoiners อยู่เรื่อยๆ คือ 1. อาจารย์ stack sats ยังไงครับ? ผมตอบไปหลายทีแล้วแต่ขออนุญาตสรุปตอบอีกทีเพราะเข้าใจว่าช่วงนี้มีหน้าใหม่เข้ามาเยอะ ผมไม่เคย stack sats ครับ ผมเข้าตลาดมาครั้งแรกช่วงสิงหา-กันยาปี 21 จำได้เพราะตอนนั้นเพิ่งเลิกทำกองทุนได้ไม่กี่เดือน แล้วมีเงินส่วนหนึ่งของ asset allocation ที่ยังไม่รู้จะเอาไปทำอะไรเลยศึกษา bitcoin เพิ่ม (จากพี่ Nick Ragan นี่แหละ คนที่รู้จักผมดีจะรู้ว่าผมโดน bitcoin ตกเพราะพี่นิคหมอยมด ไม่ใช่อาจารย์ตั๊ม ไม่ใช่คุณบิตหรือใครทั้งสิ้น ...555) แล้วรอจังหวะซื้อ ทันทีที่ bitcoin ทำ higher low แล้วตัดขึ้น มีสัญญาณซื้อที่หนักแน่นเป็นครั้งแรก ผมซัดไม้เดียวเลยที่ 44,000$ ครับ ไม่มีมาลีลาทยอยซื้อใดๆทั้งสิ้น แต่ผมซื้อยังไงล่ะ? ผมทำหนังสือขออนุญาตธนาคารแห่งประเทศไทยนำเงินไปลงทุนในสินทรัพย์และอนุพันธ์ต่างประเทศ 2 ล้านบาท แล้วเอาหนังสือนี้ไปยื่นขอซื้อดอลลาร์ที่ธนาคารกรุงไทย โอนดอลลาร์ไปบัญชี silvergate bank ของ FTX แล้วก็ซื้อ bitcoin ...จบ ไม่เคย stack 2. ไม่ stack แล้วทำไมซื้อแค่นั้น? ผมไม่ใช่ maxi ไม่เชื่อในการ all-in จะว่าไปผมทำทุกอย่างในชีวิตด้วยเหตุด้วยผล ผมเป็นมนุษย์จำพวก super-reasonable เคยอธิบายไปแล้วว่า bitcoin ผมเป็นส่วนหนึ่งของพอร์ต อยู่ในหมวด commodity and alternative assets ทุกๆปีที่ผมทำ balancing asset allocation ก็จะเติม bitcoin ให้มันเป็นไปตาม balance sheet ที่คำนวณไว้ ดังนั้นถ้าจะถือว่าผม stack sats ปีละครั้งก็อาจจะได้ เพียงแต่ปีที่ผ่านมาไม่ได้เติม เพราะฬาเทศทำให้ผมมี bitcoin เพิ่มโดยไม่ต้องไปซื้อในตลาด สมมุติปีแรกผมคำนวณว่าต้องมี bitcoin 5% ของ port ผมก็ซื้อไป 5% พอปีที่ 2 ผมคิดว่าควรจะเป็น 10% ผมก็ใช้วิธีเดิม โอนเงินไปเมืองนอกแล้วซื้อครั้งเดียวให้เป็น 10% ปีที่ 2 นี่ผมจำได้ว่าโอนเงินไปแล้วผมเอาไป cover short ก่อน เป็นครั้งเดียวในชีวิตที่ผมกล้า short bitcoin แถวๆ 6-7 หมื่นนี่แหละ ได้กำไรมานิดหน่อยก็เอาไปซื้อ bitcoin เพิ่ม จนต้นทุนรวมๆผมเท่ากับ MicroStrategy เป๊ะ อันนี้จำได้ดีเพราะทุกครั้งที่ MicroStrategy มันรายงานพอร์ต bitcoin ของมัน ผมยังสงสัยว่าทำไมมึงกับกูช่างทำอะไรเหมือนกันเหลือเกิน ...555 แล้วปีที่ 2 ผมทำฬาเทศแล้ว พอเข้าปีที่ 3 ถึงแม้ผมคำนวณว่า allocation ควรจะมี bitcoin 15% ผมก็ไม่ต้อง stack เพิ่มละ ด้วยเหตุผลที่ผมจะตอบในคำถามต่อไป 3. อาจารย์เคยขาย bitcoin ไหมครับ? ไม่เคยตั้งใจขายในตลาดครับ พอฬาเทศมันเริ่ม settle ผมไม่สามารถควบคุมการซื้อขาย bitcoin ตามใจตัวเองได้อีกต่อไป เพราะฬาเทศมันบังคับผมแลกเปลี่ยน bitcoin ไปโดยปริยาย ซึ่งตรงนี้โคตรยากเนื่องจากผมมีความรู้เรื่องทำบัญชีไม่พอ เคยไปถามเพื่อนที่เป็นนักบัญชีว่าต้องทำบัญชีมันยังไง เพื่อนก็บอกว่าต้องทำแบบแบงค์ ซึ่งมันยากไปผมทำไม่เป็นครับ บัญชีฬาเทศจึงออกแนวมั่วซะเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งจริงๆเสียหายนะ ไม่ใช่ว่าดี แต่ไม่รู้จะทำยังไงได้ นี่คือข้อเสียข้อนึงของ self-sovereignity คุณ...คนเรามันจะไปรู้เรื่องทุกเรื่องที่ควรรู้ได้ยังไง ทุกวันนี้ balance sheet ของ bitcoin ผมมันบวมเกิน 15% ของ wealth allocation ที่วางแผนไว้ไปนิดหน่อยเพราะผมไม่สามารถควบคุมมันได้แบบสิ้นเชิงครับ ดูแลได้แค่หลวมๆ อย่างบางช่วงก็โดนเอาเงินบาทมาถล่มแลก bitcoin ไป หรือเดือนสองเดือนที่ผ่านมาก็โดน bitcoin มาถล่มแลกเงินบาทอะไรแบบนี้ ผมก็ได้แต่ประคองพอร์ตด้วยการปรับเพิ่มหรือลดขนาดของโหนดไปตามหลักการบัญชีที่มันควรจะเป็น อยากบอกเผื่อคนที่อยากทำบ้างว่าตรงนี้แ***ยากกว่าทำโหนดเยอะ ทุกวันนี้ผมจึงตีมูลค่าฬาเทศเป็นทรัพย์สินเสื่อมและมีความเสี่ยงจะเป็นหนี้สูญโดยสมบูรณ์ไปเลย ตีแบบนี้ก็สบายใจขึ้น อยากทำอะไรก็ทำ ...555 ข้อดีอีกอย่างของการทำ bitcoin business คือผมไม่ต้องไป active stack sats ในตลาดอีกแล้ว เพราะจะว่าไป กิจการผมเองนั่นแหละที่เป็นตลาด 4. แล้วอาจารย์เสียภาษียังไงครับ? ผมไม่ได้เลี่ยงนะ แต่ไม่รู้วิธีเสียอ่ะ ก็มันไม่ใช่ธุระ ไม่ใช่ความเฮ๊าเลี่ยนของผม ใครอยากได้ก็มาหาวิธีเก็บเอาเอง (หรือเก็บไปแล้ววะ 2 ล้าน sats ..ที่มาปล้นกูน่ะ 555) 5. แล้วสมมุติ bitcoin เมื่อเทียบกับเฟียตมันขึ้นไปเรื่อยๆ อาจารย์จะขายไหมครับ ถ้าจะขาย ขายตรงไหน? ใจผมน่ะไม่อยากขาย แต่อย่างที่บอกว่าผมเป็นคนทำอะไรด้วยเหตุผล ไม่ทำตามใจตัวเอง ไม่แอบอ้างอุดมการณ์ ไม่เอาเรื่องคนละเรื่องมาเป็นเรื่องเดียวกัน ถ้า bitcoin มันขึ้นไปเรื่อยๆแล้วพอตีมูลค่าเป็น fiat แล้ว balance มันบวมจนเป็น 30-40-50% ของ allocation โดยหลักการมันต้องขายเพื่อลดความเสี่ยง ...ผมจะทำยังไง? จะไม่ขายได้ ผมต้องเปลี่ยนสถานะของมันครับ วิธีที่ผมยังจะถือมันอยู่เหมือนเดิมได้คือต้องดึงมันออกจาก allocation แล้วเปลี่ยนมันเป็น core business asset ที่มีจุดประสงค์เพื่อ generate income และ bitcoin อีกส่วนก็ตีเป็น enterprise reserved ทั้งหมดต้องไม่ใช่แค่ส่วนหนึ่งของ wealth allocation port อีกต่อไป พูดบ้านๆง่ายๆ ฬาเทศต้องเป็นกิจการที่ทำรายได้หลักให้ผมมากกว่ารายได้อื่น ผมถึงจะสามารถลงทุนกับมันด้วยเม็ดเงินระดับนี้ได้อย่างมีเหตุผล ถ้าไม่อย่างนั้นก็แปลว่าผมทำอะไรเอาแต่ใจ ไม่มีหลักวิชาละ 6. โอ้โห...แบบนี้ก็เท่ากับอาจารย์จำกัดการถือ bitcoin ของตัวเองสิ ไม่เสียเปรียบคนอื่นแย่? เสียเปรียบก็ต้องยอม คนเรามีหลักการของชีวิตไม่เหมือนกัน เรามีเหตุผลแบบนี้ ไม่เชื่อในอุดมการณ์บ้าบอเว่อเกิน ก็ต้องยอมครับ เพราะวิธีคิดแบบนี้มันก็มีข้อดีของมันนะไม่ได้มีแต่ข้อเสีย ถ้าวันใด bitcoin ถูกรัฐจัดการ หรือมีมูลค่าเหลือศูนย์ ผมก็ยังพอมีกินเหมือนเดิม ไม่ได้รับผลกระทบที่เกินกว่าจะรับได้แต่อย่างใด พวกคุณอย่าโดนหลอกด้วยอุดมการณ์ ไอ้คนที่เย้วๆว่า bitcoin อย่างนู้น bitcoin อย่างนี้ เอาจริงๆคุณรู้เหรอว่าบางคนถือบิทคอยน์อยู่จริงแค่ไหน เขารวยจาก bitcoin หรือรวยจากการบอกว่า bitcoin ดีอย่างนั้นดีอย่างนี้กันแน่ ...ใครจะไปรู้ได้ ใช่มั้ย อ่านโลกใบนี้ให้ขาด bitcoin มันเจ๋งมากน่ะจริงครับ แต่ก็ใช่ว่ามีแต่มันอย่างเดียวในโลกใบนี้ ...ไม่ได้แม้แต่จะใกล้เคียง #siamstr #lightningnode #LATES image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
ยังมีพวกเราเข้าใจผิด ถามเรื่องรายได้ของโหนดมาอยู่เรื่อยๆ ผมขอสรุปง่ายๆดังนี้นะครับ 1. Bitcoin Node ไม่มีรายได้ครับ 2. Lightning Node ในส่วนของ routing ปีแรกกำไร 350,000sats ปีที่ 2 ขาดทุนล้านกว่า sats 3. Bitcoin/lightning business on top of Node อันนี้รายได้เยอะพอสมควรเลยไม่อยากบอก กลัวโดนหมั่นไส้และกลัวโดนปล้นด้วย แต่จะว่าไปมันก็ไม่เชิงเป็นกำไรอยู่ดีอ่ะครับ เพราะทุก sats ที่ได้มาต้องแลกด้วยความรู้และการทำงานหนัก ไม่รู้จะนับต้นทุน ค่าใช้จ่ายยังไง เพราะเอาจริงๆ ที่มีคนหลายคนนินทาว่าผมบ้าหรือเปล่า เอา bitcoin เยอะแยะมาลงทุนทำอะไรที่เสี่ยงระดับนี้ทำไมทั้งๆที่รายได้ก็นิดเดียว เขาเข้าใจผิดน่ะ ...ถ้าอยากรู้ก็จะเล่าให้ฟัง ผมใช้หลักการลงทุนที่ conservative พอสมควร ต้นทุนของโหนดผมเท่ากับศูนย์ พอถึงจุดนึงผมเอาส่วนทุนออกจากมันหมดครับ พูดให้เข้าใจง่ายๆสมมุติพรุ่งนี้มันระเบิดเงินหายหมด ผมก็ยังไม่ขาดทุน ผมบ้าหรือเปล่า? ดังนั้นต้นทุนเดียวของฬาเทศที่ผมลงคือเวลาของผมเอง สมมุติถ้า 2 ปีที่ผ่านมาผมใช้เวลาเฉลี่ยในการดูแลกิจการที่ทำบนโหนดวันละ 1 ชั่วโมง ก็ใช้ไปประมาณ 100 ชั่วโมง สมมุติฬาเทศสร้างรายได้ให้ผมสิบกว่าล้าน sats จะบอกว่าคุ้มไม่คุ้มมันแล้วแต่จะพิจารณาจากแง่มุมใด ถามผม ถ้าพิจารณาจากแง่มุมธุรกิจ ไม่คุ้มครับ ค่าแรงปกติของผมแพงกว่าชั่วโมงละ 3,000 บาท แต่ถ้าพิจารณาจากแง่มุมของประสบการณ์ชีวิตผมว่ามันโคตรคุ้มอ่ะ เพราะความรู้ที่ผมได้จากการบริหารกิจการบนโหนดนั้นมีค่ามากมายมหาศาลเทียบเป็นเม็ดเงินได้ยาก ฬาเทศจะเป็นกิจการหลังเกษียณของผมที่อาจจะมอบความรู้อะไรให้ผมอีกมากมาย นี่มันยังไม่รวมที่มันทำให้ผมซนไม่ได้นะ ถ้าผมไม่มีโหนดกำไรขนาดนี้ผมอาจจะขาย bitcoin ส่วนนี้ไปหมดแล้วก็ได้ แต่พอทำโหนด มันบังคับผมต้องถือไว้โดยปริยาย ...555 ดังนั้นเวลาใครมาถามผมเรื่องกำไรของการทำโหนด ผมจะตอบเสมอว่าถ้าจะทำโหนดเพื่อหาเงิน...อย่าทำ แต่ถ้าทำเพื่อหาความรู้...โอเคครับ #siamstr #lightningnode #LATES image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
พอดีเตรียมทำเอกสารบางอย่างอยู่ นึกขึ้นมาได้เลยมาเตือนพวกเรา ความเป็นจริงเรายังอยู่ในโลก fiat ยังมีกิจกรรมหลายอย่างในชีวิตที่ยังต้องการให้รัฐบาล fiat เป็นผู้รับรองสิทธิ์ของเรา ดังนั้นใครจะอินกับ bitcoin แค่ไหนยังไงก็เป็นสิทธิ์ส่วนตัวของท่าน แต่อย่าลืมโลกของความเป็นจริงด้วยนะครับ ตัวอย่างง่ายที่สุดเลย คุณ all in bitcoin คุณจะขอวีซ่าไป US ยังไงครับ ถ้าเงินเดือนคุณสูงไม่พอ คุณจะทำเรื่องกู้ผ่อนบ้านยังไง จะขอ OD ยังไง บลาๆๆอีกสารพัด เพราะจุดประสงค์ในการถือครอง bitcoin ที่เป็น self sovereignity นั้นรัฐไม่รับรองนะครับ โหนดผมจะราคากี่สิบล้านผมก็เอาไปยื่นขอวีซ่าไม่ได้ รัฐเขาจะนับเฉพาะเวลาเขาต้องการประโยชน์จากเราเช่นเก็บภาษี แต่การใดที่เราจะประกาศเอกราชจากการเป็นพลเมืองของเขา เขาไม่สนนะครับ จริงๆมันก็แป่เอี่ยล่ะครับ เราก็อยากจะปกครองตัวเอง แต่บางเรื่องเราก็ยังต้องการสิทธิ์พลเมืองของเราเช่นเดียวกัน ดังนั้นก่อนจะ all in อะไร กรุณาเหลือเงิน fiat ติดตูดไว้นิดหน่อย ไม่ใช่เป็นกะยาจก ทำวีซ่าไปไหนไม่ได้เลยล่ะ เดี๋ยวจะหาว่าไม่เตือน ...นะหอยท้องถิ่น ปล. แล้วอันนี้ไม่มีทางเลี่ยงด้วยนะครับ สิทธิอย่างอื่นจากรัฐ fiat คุณยังอาจจะใช้เงินซื้อได้ ผ่อนบ้านไม่ได้ ถ้าคุณมี bitcoin เยอะพอก็ขายทิ้งเอามาซื้อสดแม่งเลย แต่ไปอเมริกาหรือยุโรปไม่ได้นี่ ไม่มีทางอื่นน่ะ ต่อให้คุณมีเงินซื้อเครื่องบินส่วนตัว คุณก็ต้องขอวีซ่านะครับ #siamstr #fiat #selfsovereign #visa image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
ต้องขอประทานอภัยที่ผมไม่สามารถทำตามคำมั่นสัญญาได้ ผมพลาดไปแล้วที่ผมนึกว่าพวกท่านจนกว่านี้ ก็ก่อนหน้านี้ผมเปิดซื้อ ln มา 3 เดือนมีคนขายให้แค่ 1,700 บาทอ่ะ ผมเลยประมาท หนึ่งสัปดาห์ที่ผ่านมาอุตส่าห์เซ็ตไว้ 2 แสนแล้วนะ แต่ตอนนี้เหลือแค่ 18 ใบหรือ 1,800 บาทแล้วครับ นี่ยังไม่รวมที่มีคนถล่มขายทาง onchain ไปแล้วเกือบครึ่งล้านนะครับ คนบ้าที่ไหนจะถือเงินสดติดตัวขนาดนั้นมารับซื้อพวกท่านเพิ่มอีกล่ะ หมดตูดเรียบร้อย หมด 18 ใบนี้ของดรับชั่วคราวจนกว่าเงินเดือนจะออกนะครับ เพราะขี้เกียจยืมเงินเมียแล้ว เมียบ่นกะปอดกะแปดว่าบ้าบิตคอยน์ไม่เข้าเรื่อง ไหน...ใครหน้าไหนบอก stay humble, stack sats กรุณามาดูลูกศิษย์หน่อย ถล่มขายใส่กูซะเละเป็นขี้เลย ถุยสส.. หอยอุดมการณ์หลอกคนแก่ 5555.. ปล. ต้องขอโทษ VC investor ทุกท่านที่เคยมาขอร่วมลงทุนกับฬาเทศ แล้วผมปฏิเสธด้วยความยโสโอหังไม่ใยดี ตอนนี้เปิดให้เสนอมาใหม่ได้แล้วนะ ...ตังค์หมดอ่ะ #siamstr #latespay #nostrmarket #sellthb #nokyc image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
เพื่อเป็นการต้อนรับงาน TBC ที่จะจัดในวันที่ 14-15 กันยายนนี้ ทางฬาเทศซึ่งเป็นกิจการ bitcoin/lightning only กิจการแรกของไทยขอสนับสนุนการจัดงานในครั้งนี้ด้วยการงดเก็บค่าธรรมเนียมการโอน lightning ระหว่างบัญชีผู้ใช้ฬาเทศด้วยกัน นับตั้งแต่นี้เป็นต้นไปจนกว่าจะจบงาน TBC ย้ำอีกที ตั้งแต่นี้จนถึงกันยา การส่ง lightning ระหว่างผู้ใช้งานฬาเทศด้วยกันค่าธรรมเนียมเท่ากับศูนย์ครับ ดังนั้นถ้าคุณเป็นพ่อค้าแม่ค้าคุณสมัครฬาเทศ ถ้าคุณเป็นลูกค้าคุณใช้ฬาเทศ ธุรกรรมทุกอย่างจะไม่มีค่าธรรมเนียมอีกต่อไป (ไม่ต้องกลัวผิดกฎหมายครับ ใครเอากฎหมายปัญญาอ่อนมาขู่อีก ผมจะฟ้องมันกลับ ..แน่จริงก็มา ศาลปกครองไม่ได้มีไว้โก้ๆ ผมปรึกษานักกฎหมายมาแล้วครับ ดังนั้นใช้ได้เต็มที่ ...ใช้ได้เสรีครับ) image คุณสามารถสมัครใช้งานฬาเทศ โดยคลิ้กลิ้งค์ image หรือยิง QR code ข้างบน คลิ้ก register ใส่ชื่อบัญชีกับ password ที่ต้องการ แล้วใช้ได้เลย ไม่ต้อง KYC ใดๆทั้งสิ้น ง่ายยิ่งกว่ากินหอยลายผัดน้ำพริกเผา จะใช้เป็น wallet ไม่ต้องทำอะไรเลย แค่คลิ้ก invoice เวลาจะรับเงิน หรือ paste request เวลาส่งเงิน จะใช้เปิดร้าน มี extensions สารพัดสำหรับทำร้านทุกรูปแบบ ศึกษาเพิ่มเติมไม่ยาก ย้ำอีกครั้ง ..ไม่ผิดกฎหมาย #siamstr #tbc2024 #LATES #nofee #nokyc
LATES's avatar
LATES 1 year ago
เพิ่งได้มีโอกาสมานั่งฟังรายการอจ.ตั๊ม @Piriya ⚡🟧 วันนี้ ชอบบทความที่ได้รางวัลมากจนว่าจะไปหาอ่านใน Nostr ตอนน้องเขาบอกว่าอยากจะฟังประสบการณ์คนที่ทำ bitcoin business ในไทยว่าเป็นยังไง ผมล่ะมีเรื่องอยากจะพูดมากมาย แต่ผมเจอปัญหาเดียวกับคุณจิม คือพูดไม่ได้อ่ะครับ บางทีก็อึดอัดนะ มีความรู้อยากถ่ายทอดเยอะแยะ แต่ field ที่ผมทำมันพูดไม่ได้เลย ถ้าสังเกตกันดู จะเห็นว่าผมออกไปทางเล่นมุกทีเล่นทีจริงซะเป็นส่วนใหญ่ ทั้งๆที่ถ้าคุณรู้มากพอก็จะรู้ว่าผมทำจริงๆ แต่ผมไม่รู้จะพูดยังไง ได้แต่ทำใจ ดังนั้นใครว่ากฎหมายมันทำอะไรไม่ได้ มันก็ทำหน้าที่ของมันได้ระดับหนึ่งนะ อย่างน้อยมันก็สกัดผมได้คนนึงล่ะ ยิ่งใน specialty ที่ผมเล่น ดูแล้วกว่าจะได้รับการยอมรับก็น่าจะหลังสุดเลย ทั้งๆที่จริงๆมันเป็นกำเนิดของ bitcoin ด้วยซ้ำ ไม่รู้พวกเรารู้หรือเปล่า เขาหลอกเรานะครับ เขายอมให้มันเป็นแค่ทรัพย์สินลงทุน ให้เราซื้อขายเก็งกำไรกับ bitcoin เพราะเขารู้ว่าตราบใดที่มันยังเป็นได้แค่การพนัน เขายังมีโอกาสกินรวบได้ในเกมยาว เขายอมให้มันเป็นแค่เทคโนโลยีใหม่ แล้วก็ให้มันใหม่ตลอดไป เพราะในเกมยาว เขาหาวิธีมีอำนาจเหนือเทคโนโลยีได้ ใครอาจจะบอกว่ามันไม่เป็นเงินก็ไม่เป็นไร เดี๋ยวมันก็เป็นไปโดยธรรมชาติของมันเอง ผมว่าไม่ง่ายหรอกถ้าไม่มีการผลักดัน บางทีผมยังคิดเล่นๆถ้าผมย้ายธุรกิจผมไปทำในแอฟริกากลางจะรุ่งกว่ามั้ย 555 ไหนๆก็ทำในไทยไม่ได้อยู่แล้ว อยู่ในประเทศนี้ ขนาดพูดคำว่า bitcoin เป็นเงินยังโดนหัวเราะเยาะเลยครับ จากพวกเรากันเองนี่แหละ ...โคตรน่าเศร้า #siamstr #legaltender #bitcoinismoney image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
โดยหลักวิชา technical analysis บิตคอยน์ไม่มีทางผ่าน ATH ได้ในการขึ้นครั้งแรก มันต้อง correction ก่อนเสมอ ดังนั้นตรงนี้จึงน่าขาย แล้วรอซื้อกลับข้างล่าง "ทนไม่ไหว อยากขาย bitcoin คิดถึงฬาเทศ เรารับซื้อทุกราคา ไม่มีชาร์จ ซื้อง่าย ขายคล่อง ไม่มี kyc" แค่ไปที่ลิงค์นี้หรือยิง QR code ข้างล่าง #siamstr #sellyourbitcoin #nonkyc image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
หอยไฟฟ้า.. #siamstr image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
วันนี้ CoinOS โดนแฮกอีกเจ้า แต่เข้าใจว่าเจ้านี้เมืองไทยคนใช้น้อย ผมตั้งข้อสังเกตว่าพักหลังนี้ custodial services หลายเจ้าโดนแฮกกันรัวๆรวมถึงฬาเทศของผมด้วย เฉพาะไม่กี่เดือนที่ผ่านมาเท่าที่ผมทราบข่าวก็ไม่ต่ำกว่า 5 เจ้าแล้ว สาเหตุในสมมติฐานของผมคือ 1.ราคาของ bitcoin 2.มันเป็น Development phase ของมัน คือ use cases มากขึ้นเรื่อยๆ ในขณะที่ security development ตามไม่ทัน ตัวอย่างของกรณีนี้คือฬาเทศ ชัดเจนมาก พูดเป็นภาษาบ้านๆ bitcoin มันแพงล่อตาล่อใจ คนใช้เยอะเงินวางตามบริษัทพวกนี้เยอะ แต่ระหว่างนี้ยังพัฒนาความแข็งแกร่งของระบบตามไม่ทัน ดังนั้นการศึกษา self-custody ไว้มีประโยชน์แน่นอน ผมเตือนพวกท่านหลายครั้งแล้วว่าถึงแม้ยังทำเองไม่ได้ก็ควรศึกษาทางหนีทีไล่ไว้บ้าง ...นะครับ ไอ้พวกหอยไม่รู้สึกรู้สา หอยด้านชาทั้งหลาย #siamstr #coinos #hacker #selfcustody
LATES's avatar
LATES 1 year ago
ตามที่ผมเคยแจ้งว่าจะแจก admin account ของฬาเทศเพื่อให้ user เปิดใช้ Nostr market ได้ แต่หลังจาก LNbits อัพเดต version เป็น 0.12 เราพบว่า admin account ถูกเพิ่มความสามารถในการบริหารโหนดและเซิร์ฟเวอร์ โดยแม้กระทั่ง super user ก็ไม่สามารถปิดฟังก์ชันนี้ของ admin ได้ ทางฬาเทศจึงไม่สามารถแจก admin account ได้จนกว่าจะหาวิธีปิดฟังก์ชันนี้หรือ LNbits update เป็นเวอร์ชั่นใหม่ที่สามารถ config ตรงนี้ได้ครับ ระหว่างนี้ใครสนใจทำตลาดบนฬาเทศ แนะนำให้ใช้ extension ตัวที่ชื่อ marketplace แทนไปพลางๆ ซึ่งเหมือนกันเกือบหมดครับ ต่างกันแค่ marketplace วิ่งบน server ถ้าฬาเทศล่ม มันก็ล่ม ในขณะที่ Nostr market มันถูกยิงออกไปกระจายอยู่บน Nostr relays ก่อให้เกิดร้านทนมือทนตีน ที่ถ้าใครมาล่มมันก็สามารถประกอบร่างกลับมาใหม่ได้เหมือนซอมบี้ที่ขนาดโดนยิงกบาลก็ไม่ตาย จะว่าไปก็ไม่รู้จะต้องลำบากไปทำอะไรที่ยากขนาดนี้ทำไมนะครับ ถ้าคุณไม่ได้กะจะขายระเบิดนิวเคลียร์หรือยาบ้าสูตรพิเศษ 5555.. #siamstr #lnbits #nostrmarket #marketplace image
LATES's avatar
LATES 1 year ago
บรรยากาศ workshop วันนี้นะครับ จะว่าไปการทำ workshop ที่เพิ่งจบไปคือประสบการณ์เจ็บปวดในวัยชราของผมนะครับ 555 1. ผม รามสูร RS โดนขโมยเงินหมดกระเป๋า workshop 2. โดนขโมยยังไม่เท่าไหร่ ผมไม่อยากพูดถึงมันมากเพราะไม่ได้ให้ราคาขโมยรายนี้เท่าไหร่ ผมมันไม่ระวังเรื่อง security ให้ดีกว่านี้บวกกับคนในทำกันเอง ก็เลยโดนค่าธรรมเนียม real life penetration testing ซะอ่วม แต่นั่นยังไม่น่าเสียใจเท่ากับประสบการณ์ที่ได้จากการทำ workshop ทุกครั้งที่ทำผมขอ feedback จากผู้เรียน แล้วผมสามารถ feedback บ้างได้ไหม? ผมลงทุนลงแรงทำกับทีมไม่ใช่เพื่อเงิน ผมเถียงกับอาจารย์ตั๊มและ RS หลายครั้งเรื่องค่าธรรมเนียมพวกนี้ ผมไม่เห็นด้วยกับการคิดแพงเกินไป เพราะเราทำเพื่อหลายอย่าง เพื่อวางพื้นฐาน เพื่ออนาคต เพื่อหารามสูรคนที่ 4 แต่สิ่งที่พวกเราได้คืออะไร? นักเรียนบางคนมา copy Blockchain บ้างขอสูตรการทำ routing ขอทางลัดในการทำโหนด ขอให้ช่วยจับมือทำ raspiblitz ....etc. พอไม่ได้สูตรสำเร็จ ไม่ได้ทางลัด ไม่ได้รวยเร็ว ไม่ได้ง่ายอย่างที่คาด...หลายคนก็ไม่เรียนต่อ 3. พวกเราทุกคนตั้งใจกันมาก ตี๋นั้นถึงกับสร้างสิ่งที่ผมสามารถคุยได้ว่าเป็นหนึ่งใน innovation ของวงการ lightning เพื่อสอนพวกเราโดยเฉพาะได้เลย แต่บางทีพวกเราอาจจะทำเร็วเกินไป อาจจะ 5 ปี อาจจะ 10 ปี ผมไม่รู้อ่ะครับ ผมแค่เดาว่าอีก 10 ปีจากนี้ เมื่อผมไม่อยู่แล้ว ถ้ามีคนทำอะไรอย่างผม เขาอาจจะได้ผลตอบรับที่น่าชื่นใจกว่านี้ ด้วยเหตุผลทั้งหมด ฬาเทศและทีมรามสูรจึงขอยกเลิก bitcoin/lightning workshop project ที่เหลือทั้งหมด เพราะว่ามันล้มเหลวครับ ถึงแม้ในวันนี้นักเรียนทุกคนจะน่ารักมาก มันพอช่วยเยียวยาจิตใจของผมได้เล็กน้อย แต่ผมเป็นคนยอมรับความจริง ผมไม่จำเป็นต้องมาพูดดีคุยโวโอ้อวดเพื่อถนอมหน้าตัวเองแต่อย่างใด แล้วพบกันใหม่ครับ เมื่อโลกต้องการ ..5555 #siamstr #workshop #noderunner #lightningnode
LATES's avatar
LATES 1 year ago
สำหรับสมาชิกผู้เข้า workshop ทุกท่านครับ หลังจากที่ท่าน sync blockchain เสร็จแล้ว ต้องการเช็คการทำงานต่างๆของโหนดว่าครบถ้วนหรือยัง เบื้องต้นให้ control-c เพื่อออกมาที่ shell แล้วพิมพ์ menu ถ้าเห็นชื่อ services ที่ลงไปแล้วขึ้นแปลว่าใช้ได้ ไปที่ settings ถ้าเห็น setting ที่ต้องการใช้ถูกติ๊กไปแล้ว ก็แปลว่าใช้ได้เช่นกัน ส่วนรายละเอียดแต่ละอย่างมีดังนี้ image 1. LND ให้ออกมาที่ shell พิมพ์ lncli getinfo จะมีข้อมูลขึ้น ต้องมี identity_pubkey และ uris แบบ tor ซึ่งก็คือ pubkey ต่อด้วย tor address ที่ลงท้ายด้วย onion:9735 ขึ้นนะครับ เซฟ uris ไว้ครับ มันคือข้อมูลที่สำคัญที่สุดของโหนด สำหรับให้คนอื่นต่อหาโหนดของคุณ 2. Zerotier เช่นเดียวกัน ออกมาที่เชลล์ แล้วพิมพ์ sudo zerotier-cli status มันต้องขึ้น online ถ้ายังไม่ขึ้น ยังไม่ได้ join network ให้ไปดูวิธีการสร้าง emulated LAN และ join ในคู่มือของมันที่นี่นะครับ image 3. Services อื่นๆ เวลาจะเลือกลง service อะไรเพิ่ม ให้เข้าไปในเมนูชื่อ services แล้วติ๊กเลือก service ที่ต้องการลงด้วยการกด space bar นะครับ พอลง service นั่นแล้ว service นั้นจะมาปรากฏที่เมนูครับ เวลาคลิกเลือกมันที่เมนูจะไม่ใช่เป็นการลงมันนะครับ แต่จะเป็นการโชว์วิธีการ access มันครับ service ที่ควรลงคือ node management ตัวใดตัวหนึ่งใน 3 ตัวนี้ก็ได้ RTL, thunderhub, LNDg กับ LNbits ครับ อาจจะลงบางตัวไม่ผ่านก็ไม่ซีเรียสครับ ไม่คอขาดบาดตาย ตัวที่สำคัญที่สุดมีแค่ lnd ครับ สงสัยอะไรถามครับ #siamstr #workshop #raspiblitz #zerotier
LATES's avatar
LATES 1 year ago
เคยเล่นมาหลายทีแล้ว แต่ไม่เคยทำอย่างเป็นทางการบน public internet นอก LAN ดังนั้นจึงขอบันทึกไว้เป็นประวัติศาสตร์ว่าฬาเทศเป็นกิจการไทยกิจการแรกที่ใช้งาน bitcoin layer 3 อย่างเป็นทางการโดยการมิ้นต์ cashu ecash ชื่อ LATEScoin ในวันที่ 11กพ.67 จำนวน 6500sats แล้วโยนจาก nutstash ไป cashu.me 3250sats เพื่อนำไปแจกจ่ายหรือใช้งานบน Nostr ต่อไปครับ #siamstr #cashu #nutstash #latescoin